Het dorpje Klein-Zundert is al heel oud. Al reeds in 1157 was er al sprake van een kerk in dit kleine dorpje tussen Breda en Antwerpen, en in het jaar 1681 kende Stadhouder Willem III het dorpje ook een eigen schuttersgilde toe. Dit schuttersgilde had als doel het dorp en haar bewoners te beschermen tegen struikrovers en ander gespuis dat in deze tijd het gebied onveilig maakten. Echter al snel bleek het ook een erg gezellige ‘guld’ te zijn.

In 1681 zijn we dus opgericht als een groep vrije mannen die samen besloten Klein-Zundert te beschermen en meer vrijheden te verwerven in een tijd waarin kleine dorpen weinig tot niks te vertellen hadden. Zo ontstond een bijzonder broederschap.

Samen zouden zij zichzelf bewapenen, zichzelf richten op het schieten van wedstrijden en besloten ze elkander zoveel mogelijk te helpen in tijden van nood en samen te vieren in tijden van voorspoed.

Op dit moment is ons gilde springlevend.

Onze provincie Noord-Brabant telt ruim tweehonderd schuttersgilden die zeer uiteenlopend zijn samengesteld. Onze gemeente Zundert kent vier van deze gilden en dat maakt onze gemeente toch wel uniek (voor zover we dat nog niet waren met het grootste bloemencorso en Vincent Van Gogh

Alle schuttersgilden kennen als belangrijke activiteit het koningschieten.  Eén keer per vier jaar wordt door onze schutters geschoten op een houten vogel of papegaai op een schutsboom. Degene die het laatste stukje van de vogel af schiet, wordt koning. Een zilveren vogel en een zilveren schild horen bij de waardigheid van de nieuwe koning. Iemand die drie keer achtereen koning is geworden, mag zich keizer noemen. Naast de keizer en de koning zijn er veel functionarissen binnen een schuttersgilde. De benamingen verschillen hier en daar. Maar bij ons gaat om functies als hoofdman, ouderman, deken, koning, alferis, cornet, tamboer, overheidsleden, gildebroeders, gildeheer en een overhoofdman.

De schietsport daagt jou persoonlijk uit. Het is een erg individuele sport die lijkt op een Yoga, Tai-Chi en darten, maar dan met een klein kaliber geweer. Een slecht schot ligt nooit aan het geweer maar altijd aan jezelf, zeggen wij.

Het is een sport waarbij je jezelf goed leert kennen en waarbij je je hoofd volledig leeg kunt krijgen tijdens een uurtje trainen of tijdens de interne wedstrijden. Binnen onze gemeente schieten we mee in een levendige competitie met vijf andere schietverenigingen. Ons broederschap is een gezellige club mensen waarbij, naast het schieten, de verhalen van alledag de revue passeren. Je bouwt een band op met elkaar, krijgt er nieuwe vrienden bij en voor je het weet noem je elkaar broeder of zuster.

Ooit begon ons gilde met het schieten van een ‘roer’ of ‘bus’ hierbij moet je denken aan een oud geweer zoals je dat kent van prenten uit de gouden eeuw. Ieder lid moest binnen een jaar over een eigen ‘roer’ beschikken stond in onze Caert geschreven. Nu is dat anders. We hebben nu ook wapens van het gilde.  

Later werd dit geweer een “Flobert”. Dit was een standaardisering van het geweer waarbij de norm werd bepaald door een Frans geweer type. Men maakte toentertijd zelf kogels van lood en schoot dan vervolgens op de doelen die op 80 meter stonden geplaatst en op bomen die men ‘de wip’ noemden.

Tegenwoordig schieten we met moderne kleinkaliber karabijnen op banen van 50 meter. We schieten met .22 kogels en de geweren zijn moderne sportwapens en wegen tussen de 4 en de 8 kilogram. We schieten vanuit een vrijstaande houding en zonder scope of andere visuele hulpmiddelen.

Onze wedstrijden noemen we ‘Rotten’. Dit woord stamt nog uit de 17e eeuw waarbij de schutters in rijen naast elkaar werden opgesteld. Een rot bestaat uit vier proefschoten en tien tellende schoten op een gildeschijf waarbij de roos 16 punten waard is. Je kunt dus maximaal 160 puntenschieten. Maar dan ben je wel een érg goede schutter. Naast onze rotten schieten we ook nog  “Snoepers”. Dit zijn kleine wedstrijden zonder proefschoten en met 6 tellende schoten.

We schieten in verschillende klassen. We hebben een D-klasse voor de oudere schutters die opgelegd mogen schieten. We hebben voor de anderen een C-, B-, A- en een Ere-klasse. Waarin je kunt strijden om de prijs. Naast een beker wordt traditiegetrouw een prijs ook nog steeds uitgevoerd in de vorm van een zilveren schild. De eerste prijs is dus niet altijd een beker maar kan ook een zilveren schild zijn net als vroeger. En dat zilver mag je dan met trots dragen op je gilde-tenue.

De overheid is het bestuur van ons  gilde. Deze bestaat uit een Hoofdman, vier oudermannen en twee dekens. Onder de oudermannen is ook een schrijver (secretaris) en een penningmeester. De koning maakt ook deel uit van deze overheid. Elke vier jaar is het koningschieten en dan bepaalt de vogel wie de nieuwe koning wordt.

Op dit moment is Bart Brosens jr. de Hoofdman en is Cees Braat de Koning van ons gilde.

Ons gilde kent sinds oudsher ook een Overhoofdman. Deze functie wordt momenteel bekleed door de Burgemeester van de gemeente Zundert; Joyce Vermue.